BO‘LAJAK O‘QITUVCHILARGA KIBERXAVFSIZLIK BO‘YICHA BILIM BERISH: PSIXOLOGIK-PEDAGOGIK NAZARIYA
Keywords:
kiberxavfsizlik, raqamli savodxonlik, bo‘lajak o‘qituvchi, psixologik-pedagogik yondashuv, onlayn bezorilik, emosional intellekt.Abstract
Ushbu maqolada bo‘lajak o‘qituvchilarga kiberxavfsizlik bo‘yicha bilim berishning psixologik-pedagogik nazariy asoslari va amaliy jihatlari tahlil qilinadi. Zamonaviy raqamli muhitda o‘quvchilarning shaxsiy ma’lumotlarini himoya qilish, onlayn bezorilik (cyberbullying), zararli dasturlar (virus, fishing) singari tahdidlarga qarshi chora-tadbirlarni bilish, raqamli madaniyatni shakllantirish — barchasi o‘qituvchining raqamli savodxonligiga bog‘liq. Maqolada kiberxavfsizlik tushunchasi, uni ta’lim jarayoniga integratsiya qilish zarurati, bo‘lajak pedagoglar uchun bosqichma-bosqich yondashuv, faol ishtirok va shaxsga yo‘naltirilgan pedagogika tamoyillari yoritiladi. Onlayn makonda hissiy reaksiya, tez aldanish va shaxsiy chegaralarga e’tibor bermaslik kabi bolalar xatti-harakatlari psixologik nuqtayi nazardan tushuntirilib, nazariyalarni amaliy roliy o‘yinlar, fanlararo integratsiya va ota-onalar bilan hamkorlik orqali tatbiq etish taklif qilinadi. Mazkur yondashuv bo‘lajak o‘qituvchilarga kelajakda ta’lim jarayonida kiberxavfsizlikni samarali joriy qilish, shu bilan birga, o‘quvchilarni xavfsiz va sog‘lom raqamli xulq-atvorga o‘rgatish imkonini beradi.
References
Goleman, D. (1998). Working with Emotional Intelligence. Bantam Books.
Johansson, P. (2018). “Digitalisering av utbildning i nordiska länder: fallstudie om interaktiva metoder.” Scandinavian Educational Review, 12(4), 56-70.
Maxwell, J. (2008). Developing the Leader Within You. Thomas Nelson.
Mucchielli, A. (2013). Les méthodes qualitatives en sciences humaines et sociales. Armand Colin.
Öztürk, M. (2021). “Yaratıcı düşünce ve dijital araçların entegrasyonu: Öğretmen adayları perspektifi.” Turkish Journal of Educational Technology, 33(2), 25-39.
Ergasheva, A. (2020). Кичик бизнесда инновацион фаолият ва уни ривожлантириш масалалари. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 1(1).
Эргашева, А. (2021). GLOBALLASHUVNING HUNARMANDCHILIK ISTIQBOLIGA TA'SIRI. Центр научных публикаций (buxdu. uz), 8(8).
Эргашева, А. (2023). Analysis Of Current Problems And Opportunities In The Development Of The National Tourism Industry Of Uzbekistan. Центр Научных Публикаций (buxdu. uz), 29, 29.
Эргашева, А. (2023). Ҳунармандчилик маҳсулотлари бозорида хизмат кўрсатишнинг ўзига хос хусусиятлари. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 34(34).
Эргашева, А. (2023). HUNARMANDCHILIK SOHASIDA TADBIRKORLIKNI RIVOJLANTIRISHNING ASOSIY YO ‘NALISHLARI. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 35, 35.
